نگاهی به سینمای مستند شهید آوینی و تأثیرگذاری آن بر شکل‌گیری سینمای دفاع مقدس

نویسندگان

پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران

چکیده

شهید سید مرتضی آوینی از شخصیتهای فرهنگی کشور است که توانسته با خودِ سلاح و ابزار مدرنیته، به مقابله با مدرنیته غربی و تهاجم فرهنگی حاصل از آن برود. او که فرهنگ متهاجم را با تمام مختصاتش می‌شناسد، خود را به یکی از نمودها و دستاوردهای مدرنیته غربی یعنی سینما، مجهز نموده و این پدیده را که ابرقدرتهای جهان به واسطه آن در کالبد فرهنگی دیگر کشورها نفوذ کرده و ارزشهای خود را غالب مینمایند، در وجهی دیگر و برای اثبات ارزشهای متعالی به‌کار برده است. آوینی نشان میدهد که با استفاده از سینما چگونه میتوان به ترویج عرفان اسلامی و اندیشههای انقلابی پرداخت. آثار و مستندهای آوینی را میتوان سرآمد حرکتهایی دانست که در اواخر دهه 1350 و در طول دهه 1360 شمسی، ترویج آموزههای دینی و اندیشههای انقلابی را چراغ راه خود قرار داده بودند. علاوه بر جنبه ایدئولوژیک آثار آوینی، سبک فیلم‌سازی ایشان نیز در موفقیت سینمای او نقش به سزایی داشته است. چنانکه در طول سالهای پس از آن نیز، بسیاری از سینماگران و کارگردانان فعال در عرصه سینمای کشور، شیوه و سیاق آوینی در فیلم‌سازی را الگو قرار داده و به تجربه در سینمایی میپردازند که واژگان و تعاریف آن برگرفته از سینمای مستند و معناگرای آوینی است. بدین ترتیب آیا می‌توان سید مرتضی آوینی را آغازگر جنبشی در سینمای کشور دانست که بعدها ژانری با نام دفاع مقدس از آن مشتق می‌شود؟

کلیدواژه‌ها