per
فصلنامه جامع دفاع مقدس
2588-5553
2645-5277
2016-12-20
1
1
201074
تبیین شیوه رهبری امام خمینی (ره) در طول هشت سال دفاع مقدس
سید حسین رحیمیان کلور
mnnoori@yahoo.com
1
مهدی نطاق پور
2
دانشگاه جامع امام حسین (ع)
دانشگاه جامع امام حسین (ع)
امام خمینی (ره) بزرگترین مرجع مصلح و تنها فقیهی است که در مرحله عمل توانسته است در جایگاه فرماندهی کل قوا، علاوه بر رهبری انقلاب، یک جنگ طولانی را فرماندهی کند. بدون شک شیوه رهبری امام خمینی (ره) دارای یک چارچوب، نظام و کلیت جامع است. آراء آن حضرت منبعث از تفکرات ایشان در حوزههای متنوعی چون عرفان، فلسفه، فقه و کلام میباشد. با توجه به مبانی معرفتشناسی حضرت امام، ایشان از شیوههای اصولی مختلفی استفاده کرده است. به عنوان مثال در مباحث کلامی از شیوه کلامی، در مباحث فلسفی از شیوه فلسفی، در مباحث دفاعی از شیوه فقهی، و... بهره میجستند. مسئله این است که مسائل مدیریتی و رهبری در کدامیک از این حوزهها قرار میگیرد. این تحقیق به لحاظ هدف توصیفی – تحلیلی است و از ماهیت کاربردی و توسعهای برخوردار است. این سؤال مطرح است که شیوه رهبری امام خمینی (ره) در مقابل تجاوز و هجمه دشمنان دارای چه ویژگیهایی بوده است؟ و این ویژگیها تا چه میزان در موفقیت رهبری اثرگذار بوده است؟ با سیر مطالعه در آثار و سیره حضرت امام خمینی (ره) و تعمق در بنیادهای اندیشه سیاسی - دفاعی و مدیریتی آن بزرگوار، و با توجه به سنجش شاخص متغیرهای شیوه رهبری امام (ره) در هشت سال دفاع مقدس، میتوان ویژگیهای عمده شیوه رهبری آن بزرگوار را به شرح ذیل معین کرد:
1- در شیوه رهبری امام خمینی (ره) علاوه بر سبک فقاهتی همه سبکهای چهارگانه مدیریت از جمله: سبک دستوری (تکلیف گرایی)، سبک مشورتی (ترغیبی)، سبک مشارکتی (حمایتی) و سبک تفویضی (رشد) دیده میشود.
2- عنایت امام (ره) به تکلیف گرایی در فرایند تصمیمگیری، عنایتی تام بود.
3- حضرت امام (ره) با هدف پاسخگویی عملی به حملات دشمنان متجاوز و دفاع از کیان اسلامی با ارتقای روحیه دفاعی ملت مسلمان ایران، با تکیه بر بسیج مؤثر بخش عمدهای از مردم، برای سربلندی میهن اسلامی و تثبیت جایگاه رفیع ملت ایران در صحنه تاریخ تأکید داشتند.
4- شخصیت امام خمینی (ره) بدین گونه بود که از جهت فنون و رموز کشورداری و بینش سیاسی در سطح بالایی قرار داشتند و ایشان توانستند با استفاده از تجربه خود، با سازماندهی کلی ملت ایران در برابر دشمنان و تأسیس نهادهای انقلابی و دفاعی تا حدود زیادی مانع از هرگونه شکست شوند.
5- حضرت امام (ره)، حرکتهاى سیاسى و خصمانه را که در جهان بر ضد اسلام و ایران در حال شکلگیری بود، به خوبى میشناختند و همه ابعاد آن را مد نظر داشتند و با احاطه بر محیط داخلی، منطقهای و بینالمللی تصمیمگیری میکردند.
https://fndm.ihu.ac.ir/article_201074_1e3a727858d0a8d4f8227da87fadf566.pdf
شیوه
رهبری
امام خمینی (ره)
دفاع مقدس
per
فصلنامه جامع دفاع مقدس
2588-5553
2645-5277
2016-12-20
1
1
201075
تکلیف محوری در اندیشه دفاعی فرماندهان دفاع مقدس با الگوپذیری از اندیشه دفاعی امام حسین (ع)
حامد مهرآبادی آرانی
mhrajabidavani@gmail.com
1
محمد حسین رجبی دوانی
motaharinia@gmail.com
2
دانشگاه جامع امام حسین(ع)
دانشگاه جامع امام حسین (ع)
یکی از مقاطع مهم تاریخ ایران اسلامی، وقوع جنگ تحمیلی عراق علیه ایران و دفاع مقدس ملت مسلمان و شریف ایران است. قداست و اسلامی بودن آیین دفاع و الگوگیری رزمندگان و فرماندهان آنها از عاشورا و کربلا بسیار در خور توجه بوده و اهمیت تحقیق حاضر را دو چندان میکند. برای اثبات این موضوع ابتدا به اندیشه دفاعی امام حسین (ع) پرداخته و در ادامه اندیشه دفاعی فرماندهان دفاع مقدس بررسی شده است. در این تحقیق از بین مؤلفههای اندیشه دفاعی، مؤلفه مهم تکلیف محوری با 7 شاخص را در اندیشه دفاعی امام حسین (ع) در نظر گرفته شد. با این 7 شاخص اتدیشه و عمل فرماندهان دفاع مقدس مورد بررسی قرار گرفت. نتیجه حاصل از این تحقیق گویای آن است که فرماندهان دفاع مقدس در همه شاخصهای تکلیف محوری در سطح و وسعت، مسئولیت و اختیارات خود از امام حسین (ع) الگو گرفته و از ایشان پیروی کردهاند.
نوع تحقیق کاربردی – توسعهای و از حیث روش توصیفی تحلیلی است و از نظر منطق اجرا، پژوهش قیاسی است. روش گردآوری اطلاعات کتابخانهای و اسنادی و با فیشبرداری انجام گرفته است.
https://fndm.ihu.ac.ir/article_201075_037b801b69c7f48c79089c7c2866f2a9.pdf
فرماندهان دفاع مقدس
اندیشه دفاعی
تکلیف محوری
per
فصلنامه جامع دفاع مقدس
2588-5553
2645-5277
2016-12-20
1
1
201076
راهبرد سیاست گذاری فرهنگی در زمینه علوم و معارف دفاع مقدس به منظور حفظ و انتقال آن به نسلهای آینده
هادی مراد پیری
hamidrezapiri@yahoo.com
1
دانشگاه جامع امام حسین(ع)
دوران هشت ساله دفاع مقدس به فرموده مقام معظم رهبری «اوج افتخارات ملت ایران است». بنابراین برای حفظ و انتقال ارزشهای دفاع مقدس و فرهنگ ایثار و شهادت به نسل آینده میبایست این فرهنگ با جدیت در برنامهریزی فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی کشور مد نظر قرار گیرد. از این رو نگارنده در این مقاله در پی پاسخ به این سؤال است که چه راهبردهایی بر حفظ و انتقال علوم و معارف دوران دفاع مقدس مؤثر است؟ یافتههای تحقیق که مبتنی بر مطالعات میدانی است، نشان میدهد که سیاستگذاری فرهنگی در قالب 5 راهبرد تولید محصولات تولیدات آموزشی (آموزش و پرورش و آموزش عالی)، تولیدات نمادین، تولیدات شنیداری، دیداری و ارتباطی، تولیدات نوشتاری، تولیدات مناسک مذهبی در حفظ و انتقال علوم و معارف دفاع مقدس مؤثر هستند که در این میان تولیدات شنیداری، دیداری و ارتباطی بیشترین تأثیر و تولیدات نمادین کمترین تأثیر را دارند.
https://fndm.ihu.ac.ir/article_201076_a29d7591a64832a3691d4e6b4de9eb42.pdf
دفاع مقدس
سیاست گذاری فرهنگی
راهبرد حفظ و انتقال
شکاف بین نسلی
per
فصلنامه جامع دفاع مقدس
2588-5553
2645-5277
2016-12-20
1
1
201077
ارائه الگوی فرهنگ فرماندهان سپاه در دوران دفاع مقدس
حسن گیلانی
abdemotlagh@gmail.com
1
احمد غلامپور
2
دانشگاه جامع امام حسین(ع)
دانشگاه جامع امام حسین(ع)
این مقاله در پی آن است تا با استفاده از نظریههای فرهنگ سازمانی، الگوی مفهومی فرهنگ فرماندهان سپاه را در دوران دفاع مقدس با توجه به ویژگیهای سپاه، ارزشهای دوران دفاع مقدس، فلسفه وجودی سپاه، نظرات بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران حضرت امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری (مدظله العالی) استخراج نماید. روش این تحقیق پیمایشی است که با نمونهگیری تصادفی از میان تمامی فرماندهان سپاه دوران دفاع مقدس در سطح تیپ و لشکر در دو سطح راهبردی و عملیاتی- ستادی انجام شد. در بخش نتایج تحقیق به سؤال اصلی و سؤالات فرعی پاسخ داده شده و مدل حاصل با مدل مفهومی مشترک ادبیات تحقیق مورد مقایسه قرار گرفت. نتیجه حاصل از این تحقیق نشان داد که فرهنگ فرماندهان سپاه در دوران دفاع مقدس ضمن وجود اشتراکاتی با مدلهای موجود، از اساس با مدلهای یاد شده دارای تفاوت ماهوی است.
https://fndm.ihu.ac.ir/article_201077_a448e7374a1e9a122b5eb07ab1830645.pdf
فرهنگ
فرهنگ سازمانی
دفاع مقدس
فرهنگ فرماندهان سپاه
per
فصلنامه جامع دفاع مقدس
2588-5553
2645-5277
2016-12-20
1
1
201078
بررسی دلایل تغییر رویکرد عملیاتهای 8 سال دفاع مقدس از خشکی به آبی
سید قاسم حسینی
hamidrezapiri@yahoo.com
1
دانشگاه جامع امام حسین(ع)
با اتمام عملیاتهای گسترده که سر آغاز آنها عملیات ثامن الائمه (ع) است، ضربات مهلکی به دشمن وارد شده و پیروزیهای چشمگیری بهدست آمد و شهرهای اشغالی کم کم آزاد شد. عملیاتهای سپاه در ابتدا به صورت کلاسیک صورت میگرفت، بنابراین نتیجه مطلوب حاصل نمیشد و به صورت مشترک با ارتش ادامه پیدا کرد و دوباره نتایج مطلوب بهدست نمیآید تا اینکه سپاه به صورت جنگهای پارتیزانی و شبانه، عملیاتهای خود را انجام داده و بنابراین پشتیبانیهای هوایی و توپخانه انجام میگرفت و نتایج بسیار خوبی حاصل شد. کم کم دشمن تاکتیکهای رزمندگان اسلام را شناخت و در رفع نواقص مهیا شد. در ابتدا جنگ در مناطق خشکی صورت میگرفت و چون رزمندگان اسلام در مناطق خشکی به بنبست رسیده بودند و با توجه به اینکه وسعت زیادی از مناطق مرزی ایران با عراق را مناطق آبی تشکیل میداد، برای برون رفت از بنبست جنگ فرماندهان سپاه به فکر مناطق آبی افتادند و میتوان گفت که با اینکار ابتکار جدیدی در تاریخ جنگ رقم خورد و عملیاتهای بزرگی همچون خیبر، بدر و والفجر هشت در مناطق آبی صورت گرفت و پیروزیهای چشمگیری نصیب ایران شد که توان رزمی را به نفع ایران عوض کرد.
https://fndm.ihu.ac.ir/article_201078_2b1466d5a7d0a900ee962a22c9f94f7c.pdf
دفاع مقدس
عملیات خشکی
آبخاکی
راهبرد
عراق
per
فصلنامه جامع دفاع مقدس
2588-5553
2645-5277
2016-12-20
1
1
201079
ارزیابی قطعنامههای شورای امنیت در خصوص جنگ عراق علیه ایران و کویت
مصطفی سلیمانی زاده
hamidrezapiri@yahoo.com
1
دانشگاه تهران
عملکرد شورای امنیت عادلانه به نظر نمیرسد و نیاز به اصلاح ساختار آن بیش از پیش احساس میشود. بر این مبنا برای ارزیابی عملکرد جامعه بینالمللی، توجه به سازمان ملل و به ویژه شورای امنیت اهمیتی دو چندان مییابد تا مشخص گردد به چه میزان منطقی، بیطرفانه و موفق عمل کرده است. کم توجهی به تحلیل حقوقی جامع تمامی قطعنامهها و شرایط تاریخی و سیاسی صدورشان در اغلب تحقیقات مرتبط مشاهده میگردد که این تحقیق درصدد بررسی و تبیین آن برآمده است. هدف، انجام پژوهشی توسعهای در جهت نقد و تبیین عملکرد شورای امنیت و ارزیابی مزایا و محدودیتهای قطعنامهها در طول دفاع مقدس بوده که با ماهیتی توصیفی-تحلیلی و با استفاده از روش کیفی و کتابخانهای و ابزار فیشبرداری گردآوری و تحلیل شده است.
نوشتار حاضر درنهایت به این نتیجه میرسد که شورا، عملکردی سیاسی و دوگانه در قبال تجاوز عراق به ایران و کویت داشته است. در هیچ یک از قطعنامهها (در تجاوز به ایران) تمامی شرایط مدون صدور قطعنامه توسط این شورا لحاظ نگردیده و تمهیدات لازم برای اجرای کامل آنها اندیشیده نشده بود و 40 درصد قطعنامهها نیز هیچ مزیّتی برای کشورمان نداشته است. آنجا که امتیازات اندکی هم در قطعنامهها مشاهده میگردد به علت پیروزیهای ایران در میدان نبرد وشرایط سیاسی بینالمللی بوده است. در واقع میان قدرت نظامی و عملکرد شورا رابطهای مستقیم وجود داشته است.
https://fndm.ihu.ac.ir/article_201079_f20ad803ffa9b7cd4aeb64e2cb50fa28.pdf
شورای امنیت
قطعنامه
دفاع مقدس
حقوق بینالملل
عملکرد دوگانه
per
فصلنامه جامع دفاع مقدس
2588-5553
2645-5277
2016-12-20
1
1
201080
ضرورت تبیین ارزشها و فرهنگ ایثار و شهادت در دفاع مقدس برای نسل آینده
غلامرضا علاماتی
d.reza.a.1390@gmail.com
1
دانشگاه جامع امام حسین(ع)
با وقوع انقلاب اسلامی در ایران مشی مبارزه با ظلم و ستم به زعامت رهبر کبیر انقلاب اسلامی حضرت امام خمینی (ره) بعد جهانی و گستردهای را آغاز شد. در مقابل نیز جبهه استکبار موج مخالفتها در ابعاد مختلف را دنبال نمود ولی هیچ یک از این مخالفتها در سطح داخلی و خارجی نتوانست در مقابل اراده و خواست رهبر و مردم ایران در برقراری حکومت اسلامی دوام بیاورد. از این رو پس از 20 ماه از شروع انقلاب اسلامی استقرار نظام جمهوری اسلامی، ارتش بعثی صدام با هماهنگی استکبار جهانی جنگ ناجوانمردانهای را به مدت 8 سال به ملت ایران تحمیل نمود و خسارات مادی و معنوی زیادی را وارد کرد. آنچه پس از وقوع این پدیده و گذشت سه دهه از آن برجای مانده و باعث افتخار ملت ایران شده است. پایداری و مقاومت ملت در برابر تجاوز دشمن است که به فرموده مقام معظم رهبری (مدظله العالی) اوج افتخارات ملت ایران است.
در این مقاله نگارنده در پی پاسخ به این سؤال است که چه ضرورتی ایجاب میکند ارزشها و فرهنگ ایثار و شهادت در دروان دفاع مقدس را برای نسل آینده تبیین شود. نوع تحقیق کاربردی – توسعهای و از حیث روش برای تجزیه و تحلیل دادهها از روش توصیفی- تحلیلی پیروی نموده و از نظر منطق اجرا، پژوهش قیاسی است. روش گردآوری اطلاعات به شیوه کتابخانهای و با استفاده اسنادی و مدارک و فیش برداری انجام گرفته است.
https://fndm.ihu.ac.ir/article_201080_d57f1bbdae1277137e77046d0e0386bf.pdf
فرهنگ
ایثار
شهادت
دفاع مقدس
نسل آینده